Clickertraining. Positieve jachttraining. Force-free trainen.
Zelfde verpakking, ander recept. Op papier lijkt het veel op elkaar: je beloont gedrag, je blijft vriendelijk, je doet geen gekke dingen.
Maar je proeft het verschil pas als je gaat trainen terwijl de druk toeneemt.
Het is meer dan semantiek. De manier waarop jij die termen invult, bepaalt hoe je kijkt naar gedrag, hoe je omgaat met fouten, en wat je hond daar uiteindelijk van leert.
Inhoudsopgave
- Clickertraining: techniek, geen ideologie
- Positieve jachttraining: goed bedoeld is niet altijd zacht
- Force-free trainen: geen truc, wel een keuze
- En jij dan?
- Waarom dit onderscheid ertoe doet
Clickertraining: techniek, geen ideologie
Clickertraining is precies dat: trainen met een clicker. Je markeert gedrag, je beloont, je bouwt gedrag systematisch op.
Het is geen stijl, geen filosofie, geen moreel kompas. Het is… techniek.
Je kunt een hond clickertrainen voor een salto met dubbele back-flip of een apport uit diepe dekking. En je kunt daarbij volledig force-free trainen — en je kunt de clicker gewoon gebruiken als markeerder van ‘juist gedrag’, tussen de correcties door. Alles kan. (maar hoeft niet)
Er zijn voorjagers die hun hond met de clicker leren steady zitten, en hem vervolgens met een ruk aan de lijn ‘doorgeven’ dat ze niet blij zijn met dat gepiep tijdens het wachten.
Dat is nog steeds clickertraining. Maar niet force-free.
Positieve jachttraining: goed bedoeld is niet altijd zacht
In mijn werk gebruik ik de term positieve jachttraining, omdat die voor veel mensen herkenbaar is. En vaak is het ook een stap vooruit: er wordt meer beloond, minder gesnauwd, en er ligt meer nadruk op opbouw dan op hij-moet-het-gewoon-doen.
Toch zegt het nog niet alles.
Positief trainen betekent niet automatisch dat je zonder correctie werkt.
Het zegt niets over hoe je omgaat met stress, motivatie, frustratietolerantie of conflictgedrag van jouw jager.
Veel trainers die positief werken, gebruiken R+ als basis, maar grijpen alsnog naar stemverheffing, beloningsblokkades of druk zodra het ingewikkeld wordt.
Dat hoeft niet fout te zijn. Maar het is iets anders dan force-free.
Force-free trainen: geen truc, wel een keuze
Force-free trainen is geen methode, maar een visie. Je kiest ervoor om geen fysieke of sociale druk te gebruiken in je training. Je stuurt bij via de omgeving, timing, beloningen en communicatie — niet via dreiging, pijn of onderdrukking.
Dat betekent niet dat je alles maar goedvindt.
Het betekent dat je bewust kiest voor een manier van trainen waarin veiligheid, vertrouwen en duidelijkheid leidend zijn. Ook als dat betekent dat het trager gaat, technischer wordt, of meer denkwerk van jou vraagt.
Het is geen ‘softe’ aanpak, maar een manier van trainen die gedrag en gevoel serieus neemt—en de relatie net zo belangrijk vindt als het resultaat.
(En ja, soms betekent dat ook: even diep ademhalen en niet meteen wat zeggen.)
En jij dan?
De kans is groot dat je denkt: “Ik gebruik een clicker, beloon goed gedrag, maar ik zeg ook wel eens heel hard ‘nee’ of trek mijn wenkbrauwen op. Zit ik nu fout?”
Nee hoor.
Het punt is niet dat je per se in één kamp moet zitten. Het punt is: weet wat je doet, waarom je het doet, en wat de gevolgen zijn.
Als jij clickertraining inzet binnen een force-free kader, top.
Gebruik je de clicker vooral als hulpmiddel in een ‘positieve maar duidelijke’ stijl? Prima, als je weet waar je grenzen liggen.
Train je force-free zonder clicker, maar met duidelijke keuzes en structuur? Ook helemaal goed.
Maar gooi het niet op één hoop. Dat wordt rommelig.
Waarom dit onderscheid ertoe doet
Jij wilt een hond die zelfstandig kan werken, maar met jou samen wíl werken.
Een hond die rust heeft, initiatief durft nemen en stabiel blijft als het ingewikkeld wordt.
Dat bouw je niet met een truc, of een halve aanpak. Daarvoor moet je weten:
- wat je aan het trainen bent,
- hoe jouw keuzes het gedrag van je hond beïnvloeden,
- en vooral: hoe je daarin zélf kunt groeien.
Clickertraining, positieve training, force-free—ze zijn niet hetzelfde.
Maar als je ze bewust combineert, kun je er ver mee komen.
Meer lezen over trainen met inzicht en richting? Kijk op www.dehonderwijzer.nl.
Dit artikel is geschreven door Saskia Kolthof- De Honderwijzer. Het is niet toegestaan, noch eerlijk, om (gedeeltes van-) mijn artikelen over te nemen. Het delen van dit artikel middels een link naar mijn website vind ik heel fijn. Zo hoop ik het welzijn van jachthonden te kunnen verhogen. Jouw hulp is daarbij zeer welkom.
