Een frustratiebron voor menig voorjager en andere jachthondbegeleiders: je hond naast en volgen leren. Heb jij een rood linkerdijbeen van de ontelbare keren dat je zei: “Naast!”, “Nee-hee.. Naast”, “Volg”, “Volgen”, “ah toe nou! – volgen!”. Niet alleen jij wordt er tureluurs van…
Wat nou als je met behulp van wat onverwachte attributen jouw jachthond kan leren dat “naast” en “volgen” twee heul toffe woorden zijn? In dit artikel vertel ik over hoe pivoteren daarbij kan helpen. Want: Pivoteren kun je leren!
Pivoteren?
Bij het pivoteren maakt een hond een beweging waarbij hij zijn lichaam om een vast punt draait, meestal terwijl hij met zijn voorpoten (bijna) op dezelfde plaats blijft staan. Met andere woorden; Je hondje draait een rondje om jouw as. Je hebt het vast wel eens gezien bij politiehonden; die draaien alleen hun achterwerk om vastgeplakt aan het linkerbeen van hun geleider te kunnen blijven.
Je komt het pivoteren tegen in verschillende takken van hondensport:
- Jachttraining: een ideale manier om snel klaar te zijn voor een dubbel apport, het veranderen van koers tijdens het volgen van de sleep en, wat mij betreft het grootste voordeel; ik hoef niet meer op mijn hond te letten als ik in de linie aan het meedrijven ben. Ik voel mijn labrador aan mijn knie terwijl we door het veld lopen.
- Dogdance, heelwork to music, rally-o: bij deze sporten is het fijn wanneer je hond snel kan wenden op een klein oppervlak. Je ziet deze honden bijna vastgeplakt aan het been van hun geleider.
- Gehoorzaamheidstraining: De FCI-Obedience en bijvoorbeeld IPO training hebben het volgen in hun examenprogramma staan; je vraagt je hond om te zitten, en vervolgens om zijn lichaam met jou mee te laten draaien zonder zijn achterwerk van de grond te tillen en van daaruit een stuk te volgen.
Dat rondje van jouw hondje om jou heen, is een leuke manier om je hond naast je te houden, en, net zoals iedere positief aangeleerde vaardigheid, een prachtige manier om de band tussen jou en je retriever of staande hond te versterken. Mocht je nog niet overtuigd zijn van het nut van deze oefening; omdat je hond zich met zijn achterpoten verplaatst leert hij dat hij nog een ‘achterkant’ heeft waar je bewust mee om kunt gaan en hij ontwikkelt er een steviger spierenstelsel mee op de achterhand. Je jachthond krijgt er een lekker kontje van 😉
Volgen – de eerste stapjes
Om ook je Münsterlander te leren volgen wil je hem eerst leren vanuit welke positie je dat opstart. Waar wil je dat je jachthond loopt als je in de linie aan het meedrijven bent of oploopt naar de SJP-keurmeester? Het plaatje dat nu in je hoofd opkomt, is leidend voor het ver-VOLG van je training ;-).
Kan een puppy al leren naast je te lopen?
Wanneer je jouw pup vanuit spel en vrolijkheid leert dat meewandelen aan de linkerkant een heel goed idee is, heb je een mooie basis gelegd voor het echte plakken aan je been. Je kunt je puberende hond, je WT- held, je SJP-topper én je bejaarde gepensioneerde jachtvriend weer netjes leren volgen door gebruik te maken van onderstaande tips. Disclaimer: met een pup wil je deze oefening nog niet heel serieus oppakken; daar is het lijfje nog niet klaar voor. Wil je het volgen wél serieus oppakken met je pup? Ga dan eerst op zoek naar een goed opgeleide Balans- en Coördinatietrainer.
Wat heb je nodig om je hond het volgen aan te leren?
Voor je in een ruimte gaat staan waar je niet afgeleid kunt worden, heb je wat attributen nodig;
– een opstapkrukje dat niet hoger is dan de knieën van je hond (hier zitten de knieën)
– een clicker
– voertasje met beloningsvoertjes
– zelfbeheersing om niet te lang door te gaan
– uitgeruste, hongerige, ontspannen hond
Luring / lokken om je hond te laten volgen
De makkelijke manier, maar de manier waar je Viszla minder hoeft na te denken en het geleerde minder goed beklijft, is het lokken en belonen. Hij leert wat er gebeurt als hij met zijn neus dat koekje volgt, maar is zich veel minder bewust van zijn eigen lichaam. En dat is bij deze oefening juist zo belangrijk en zinvol.
En zo clicker je jouw hond naar strak heelwork:
Als clickertrainer hoop ik natuurlijk dat je jouw knapperd zelf laat nadenken over welk gedrag de koek oplevert. Shapen heet dat in clickertaal. Je reageert dan door bijvoorbeeld eerst te clicken wanneer je hond naar het krukje kijkt.
Zodra je hond begrijpt dat kijken een koekje oplevert, gaat het snel; Je helpt je hond omhoog door de beloning na de click steeds wat hoger aan te bieden tot je hond met twee voorpoten op dat krukje zich lang maakt naar jou.
Click en koek voor twee pootjes op het opstapje. Gaat mooi zo he?! Tijd om de achterpoten in beweging krijgen.
De motoriek van de trainer
Deze oefening shapen was motorisch gezien voor mij wel een uitdaging; je wilt je hond zelf laten ontdekken wat die achterpootjes moeten doen. Het kijken naar mijn snelle field trial Drifter, het timen van de click, het pakken en het op de juiste plek aanbieden van de beloning… Het was even doorzetten, maar we hebben een heel mooie “volg” getraind. Kun jij ook.
Hoe krijg je vanuit de “pootjes-op” jouw maatje nou zover dat hij zijn achterkant gaat bewegen?
– en hier had ik een uitgebreide beschrijving van het hele proces, maar daar werd het niet duidelijker van… (kijk maar even naar de foto;-)).
Volgen met je achterpoot?
Zodra je knapperd doorheeft dat het clickmoment in de achterpootjes zit, kan het snel gaan!
Terwijl de voorpoten op het krukje blijven staan, zal je hond zijn achterkant steeds meer en zelfverzekerder naar links laten stappen. Blijf trainen, met dat krukje, tot je zijn schouder aan jouw linkerknie voelt en de achterkant van je hond er mooi recht achter staat. Train niet te lang achter elkaar met die voorpoten op het krukje; je kunt gratis koekjes gooien om je hond weer van het krukje af laten stappen. Voor jonge honden en voor honden die nog niet veel kracht in de achterhand hebben, is dit een zware oefening. Beheers jezelf in het aantal uitvoeringen die je van hem vraagt; tel je koekjes vóór je begint.
Wanneer je hond consequent na het eten van dat gratis koekje terugkomt om met zijn voorpoten op het krukje te gaan staan en zijn achterpoten naar helemaal links te bewegen, kun je beginnen met het toevoegen van een cue. Het maakt nog steeds niet uit welk woord je gebruikt, als je het daarna maar blíj́ft gebruiken.
Op de SJP: volgen met een krukje?
Je wilt tijdens de jacht of tijdens je jachtwedstrijd wellicht geen opstapje meenemen, dus nu moet dat krukje weggetraind. We hebben het krukje als target gebruikt; Jouw pracht Duitse Staande weet: “als ik met mijn voorpoten hierop ga staan en mijn achterkant beweeg, krijg ik eten”. Dat opstapje is een soort symbool van koekjes verdienen geworden. Moeilijker is het voor een eet-grage samenwerker niet he?! Creëer de verwachting van voer en ook jouw hond kan nadenken.
Volgen aan de lijn verankeren
Je wilt de overgang naar helemaal-niks-om-met-mijn-voorpoten-op-te-staan?! geleidelijk laten verlopen; Je hond is een beelddenker en een contextlover; als je nu de ‘naast’ gaat vragen tijdens de jachttraining zonder kruk en in gezelschap van andere jachthonden, is die van jou even de weg kwijt. En jij raakt gefrustreerd omdat hij-het-niet-meer-doet. (Bij frustratie van jezelf: gelijk pauzeren)
Probeer je target kleiner en minder hoog maken. Denk aan een stoeptegel, dan een baksteen en tot slot een bierviltje. Dat viltje draag je gemakkelijker met je mee dan een krukje, dus dat maakt trainen in andere bekende en prikkelarme omgevingen wat gemakkelijker voor jou. Let vooral op wat je lerende hond nodig heeft; misschien heeft hij nog even de houvast van dat eerste krukje nodig in een nieuwe omgeving. Dan sleep je dat krukje toch nog even mee.. vind jouw welzijnsgerichte jachttrainer heel erg fijn!
En dan?! Wanneer volgt mijn hond dan?
Wanneer jullie allebei vaardig zijn in het meedraaien tot een mooie steady ‘naast’ – zonder krukje-, kan het echte volgen beginnen; zet 1 been vooruit; click en koek voor meelopen en in positie blijven naast jouw knie. Breid langzaam, in een rustige bekende omgeving het aantal stappen dat jullie volgend afleggen uit. Denk aan je looptempo, je wendingen (komt dat pivoteren weer van pas!)en je lichaamshouding. Werk wederom in stapjes, met afleidingen. Bouw langzaam en zeker uit.
Er zijn veel voorjagers die consequent met hun linkerbeen uitstappen zodat de hond weet dat dát de cue is voor meelopen. – Vind ik heel knap. Past niet bij mij; ik ben overgeconcentreerd op wedstrijden en tijdens de jacht. Ik zeg ‘heel’ (Engelse werklijn labrador he… ; verstaat geen Nederlands ;-)) en dat betekent zowel naast als volgen. Als ik stop, stopt hij ook. En dat trainde ik consequent. Wat je ook inzet als cue: doe het consequent.
En dan volgt ook jouw jachthond
Het werken aan heelwork, dat jouw fanatieke jager aan je been blijft werken, is niet het meest enerverende onderdeel van de opleiding van jullie team. En het kan ook vele malen sneller dan wat ik hierboven schrijf; Liever werk je aan die mooie lange blinde lijnen, of die moeilijke apporten uit de dichte dekking. De stopfluit op wel 120 meter met succes inzetten. Waarschijnlijk weet je best dat het heelwork de basis is voor dat spectaculaire werk in het echt. Het is moeilijk om jezelf in te houden.
Het kleine werk levert straks grootse dingen op. Beloof ik je. Geef jezelf en je maatje hoe dan ook een groot compliment voor het verstevigen van jullie veilige en verstevigde band met elkaar door sámen te werken aan de details op deze manier. Het is ook gewoon leuk om zo te werken met je vriend, toch?
Heb je hulp nodig bij het aanleren van een strakke volg-met-afleiding-links-en-rechts? Toevallig ken ik een welzijnsgerichte jachthondentrainer die best goed is in dat werk…
Dit artikel is geschreven door Saskia Kolthof- De Honderwijzer. Het is eerder verschenen in het tijdschrift van de Nederlandse Labrador Vereniging. Het is niet toegestaan om (gedeeltes van-) mijn artikelen over te nemen. Het delen van dit artikel middels een link vind ik heel fijn. Zo hoop ik het welzijn van jachthonden te kunnen verhogen. Jouw hulp is daarbij zeer welkom!
